Artykuły, Popularne

Kolumna rewolucjonistów

2015-05-22

Na Polesiu Konstantynowskim władze carskie chowały ciała straconych rewolucjonistów. Nie pozwalano oznaczać mogił, aby teren nie stał się dla mieszkańców miejscem kultu, i grzebano tam także kryminalistów. W niepodległej Polsce w 1920 roku ekshumowano zwłoki skazańców i przeniesiono do grobowca. Mogiła przybrała kształt krzyża, w którego ramionach pochowano trumny. 1 maja 1923 roku staraniem Zarządu Miejskiego odsłonięto pomnik – Kolumnę rewolucjonistów. Kolumnę hitlerowcy zburzyli w 1939 roku, a nowy monument – Pomnik Czynu Rewolucyjnego – odsłonięto w 1975 roku. Znalazł się na nim fragment wiersza Władysława Broniewskiego „Pięćdziesięciu”:

To oni wolą nieugiętą
uczyli nas, jak żyć, jak bić się,
jak gardzić życiem, kochać życie,
ażeby syn i wnuk pamiętał.

Wiersz powstał w 1948 roku i jest poświęcony więźniom Pawiaka powieszonym w 1942 roku.

Źródło: Maria Nartonowicz-Kot, Rewolucja 1905 roku w tradycji polskiego ruchu socjalistycznego w drugiej Rzeczypospolitej, Rocznik Łódzki, tom LVIII, Łódź 2011.