Artykuły, Popularne

„Nie może być socjalizmu bez wolności, a wolności bez socjalizmu”

2013-06-27

21 lipca 1928 roku w Łodzi odbyły się obchody 23. rocznicy śmierci Stefana Okrzei, bojowca Polskiej Partii Socjalistycznej, bohatera Rewolucji 1905 roku. Pochód zebrał się przy budynku Okręgowej Komisji Związków Zawodowych na ulicy Narutowicza 50 i przemaszerował na Polesie Konstantynowskie do Kolumny Rewolucjonistów, gdzie przemawiał m.in. prezydent miasta Łodzi Bronisław Ziemięcki, śpiewał Chór Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i zagrała orkiestra dzielnicy Bałuty.

Fragment przemówienia prezydenta Bronisława Ziemięckiego:

Kiedy społeczeństwo szlacheckie i mieszczaństwo wyzbyły się myśli o walce za Wolność i Niepodległość naszego państwa, wtedy na widownię dziejów wkracza bojowiec Polskiej Partii Socjalistycznej, by browningiem i bombą torować drogę do zupełnej wolności. […] zrozumiano, iż nie można budować socjalizmu w niewoli narodowej i politycznej – że nie [może być] socjalizmu bez wolności, a wolności bez socjalizmu.

Rozpoczęta przez PPS walka z caratem zbierała ofiary, zabrała co lepszych i odważniejszych synów partii. Do jednego z najbardziej zasłużonych i drogich dla partii synów zaliczamy Stefana Okrzeję. Stefan Okrzeja to symbol czynów i walk klasy robotniczej o Niepodległość.

Jeżeli dziś oddajemy hołd pamięci Stefana Okrzei, to jednocześnie oddajemy hołd wszystkim, którzy zginęli za wielką ideę wolności.

Montwiłł-Mirecki i Okrzeja to symbole tej walki, to postacie, które wprowadzały najbogatszą treść do tej walki. Dziś żal nam niewymownie, że wśród nas nie ma tych bohaterów, że nie prowadzą nadal tej pracy, której się poświęcili, że nie stają na czele naszej organizacji, ale duch ich świetlanych postaci żyje wśród nas i prowadzi nas nadal w naszej pracy. Pamięci świetlanej postaci Stefana Okrzei – cześć.

Źródło:

  • Barbara Wachowska, Tradycje polityczne rewolucji 1905-1907 r. w Łodzi w dwudziestoleciu międzywojennym, w: Rewolucja 1905-1907 w Łodzi i okręgu, Łódź 1975,
  • Łodzianin. Tygodniowy Organ Polskiej Partii Socjalistycznej, 21 lipca 1928, nr 30 (666), s. 1.
02-ziemiecki
Bronisław Ziemięcki przemawia. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe