Artykuły

Edelman, Bund a Rewolucja 1905 roku

2013-06-20

„Matka [Marka Edelmana], Cecylia Edelman […] od zawsze działała w lewicowej żydowskiej partii Bund. Bundowcy byli przeciwni syjonistycznej emigracji do Palestyny, chcieli kultywować żydowską kulturę w Polsce oraz jidysz, a nie hebrajski.”

– czytamy w biografii Marka Edelmana „Życie. Do końca”. Padają też słowa o Rewolucji 1905 roku:

„Dla bundowców ważnym punktem odniesienia jest rewolucja robotnicza roku 1905. Dla Edelmana to jedno z ważniejszych wydarzeń w historii Europy i zawsze irytuje go, że w Polsce często utożsamia się rewolucję 1905 roku z późniejszą rewolucją bolszewików”.
 
Edelman: „To były zupełnie różne rzeczy, a myli się je, bo żaden mądrala się tym nie interesuje. Swoje zrobiła też komunistyczna propaganda, która przypisywała sobie wszystkie czyny rewolucyjne i nie wymieniała żadnych ruchów socjalistycznych, a tym bardziej Bundu”.

Czytamy dalej:

„Rok 1905 to bezsporny sukces Bundu. To wtedy bundowska samoobrona praktycznie przejmuje kontrolę nad całymi żydowskimi dzielnicami. To wtedy bundowcy – ateiści – bronią synagog, rozstrzygają sąsiedzkie zatargi i przeganiają z ulic alfonsów, przysięgając uroczyście na wiecach nigdy nie chodzić do burdeli, by w ten sposób nie przykładać ręki do wykorzystywania kobiet.”

Źródło: Witold Bereś i Krzysztof Burnetko, „Marek Edelman. Życie. Do końca”.

edelman
Źródło: Żydowski Instytut Historyczny